Συνέντευξη στην εφημερίδα “ΝΕΟΙ ΑΓΩΝΕΣ” του Σαββάτου 12 Απριλίου 2014, στους δημοσιογράφους Σπύρο και Αλέξανδρο Θεμελή.

  1. Αν σας ζητούσα να μου ιεραρχήσετε τα πέντε πιο σημαντικά ζητήματα για την  Ήπειρο ποια θα είναι αυτά;

Νεοι Αγώνες 12-4-2014 lscΤα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ήπειρος είναι, δυστυχώς, πολλά και αλληλένδετα μεταξύ τους.

Το σημαντικότερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η  περιφερειακή αρχή που θα αναλάβει μετά τις εκλογές είναι η αντιμετώπιση της  εντεινόμενης φτώχειας και η ραγδαία αυξανόμενη ανεργία. Αυτά δεν είναι, βέβαια, αυτοφυή φαινόμενα. Είναι τα αποτελέσματα συγκεκριμένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κεντρικό επίπεδο που μεταβιβάστηκαν και σε περιφερειακό επίπεδο εξαιτίας της ταύτισης με αυτές της απερχόμενης περιφερειακής διοίκησης.

Προτεραιότητα μας η ενίσχυση της παροχής κοινωνικής προστασίας προς τους πιο αδύναμους συμπολίτες, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς των Ο.Τ.Α., τις αυτοοργανωμένες δομές αλληλεγγύης κ.λ.π.

Κανένας δεν πρέπει να νιώθει μόνος του μέσα σ’ αυτή την κρίση.

Ένα δεύτερο σημείο είναι η συγκράτηση της ανεργίας και η αύξηση της απασχόλησης. Η προσπάθεια αυτή περνά μέσα από την παραγωγική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας. Παραγωγική ανασυγκρότηση σημαίνει ότι ενισχύουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειάς μας, επιλέγουμε μέσα από διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς τους άξονες παρέμβασης και εξειδικεύουμε τις πολιτικές μας.

Παραγωγική ανασυγκρότηση σημαίνει, όμως, και προστασία των φυσικών πόρων, αποτροπή των ιδιωτικοποίησης αγαθών όπως το νερό και αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και υποδομών προς όφελος των πολιτών και όχι εκχώρησή τους σε ιδιωτικά συμφέροντα.

Παραγωγική ανασυγκρότηση σημαίνει, επίσης, και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Αυτή είναι η προϋπόθεση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων  στην Περιφέρεια και για την οικοδόμηση μιας βιώσιμης ανάπτυξης.

  1. Η προγραμματική περίοδος ίσως είναι και η τελευταία, ποιο το σχέδιο για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση δεδομένου ότι η Περιφέρεια είναι αυτή που σχεδιάζει που πηγαίνουν τα χρήματα από το νέο ΕΣΠΑ

Το 2009, η «Λευκή Βίβλος» της  ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών εισήγαγε την έννοια της «πολυεπίπεδης διακυβέρνησης».

Τι σήμαινε αυτό;  Περιορισμό του κράτους σε επιτελικό επίπεδο από τη μια  και μια «τοπική αυτοδιοίκηση» με ένα σύνολο αποφασιστικών  αρμοδιοτήτων από την άλλη.

Σε αυτό το πλαίσιο , οι αυτοδιοικούμενες Περιφέρειες απέκτησαν άμεσο κανάλι επαφής με τη κοινοτική χρηματοδότηση χωρίς τη μεσολάβηση του κεντρικού κράτους.

Σας περιέγραψα το πλαίσιο για να γίνει απολύτως κατανοητό το μέγεθος της ευθύνης της κάθε περιφερειακής αρχής για την ανάπτυξη και το μέλλον του τόπου της.

Ας έρθουμε τώρα στον σχεδιασμό που έχει γίνει από την απερχόμενη διοίκηση.

Η δημόσια δαπάνη του ΕΣΠΑ Ηπείρου για την περίοδο 2007 – 2013, ήταν της τάξης των  370,6 εκ ευρώ. Έναντι αυτών των 370,6 εκ ευρώ η απερχόμενη διοίκηση έχει υποβάλει έργα συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης ύψους  640 εκ. ευρώ. Έχουμε δηλαδή μια υπερδέσμευση των αξόνων που φτάνει στο 173%. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα, ο άξονας που αφορά στις υποδομές και την κατασκευή δρόμων, έχει υπερδεσμευτεί στο 187%.  Αυτό δημιουργεί προβλήματα σχεδιασμού και προγραμματισμού της επόμενης περιόδου 2014 – 2020. Σημαίνει ότι το ΠΕΠ 2014-2020 θα κληρονομήσει όλα τα λάθη του παρελθόντος, όπως λάθος σχεδιασμούς, γενικότερη ανεπάρκεια πόρων, μνημόνια.

Για τη δική μας πολιτική πρόταση είναι αναγκαία και απαραίτητη η ανακατανομή των πόρων, στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης, της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και των δικτύων αλληλεγγύης στη βάση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της Περιφέρειάς μας. Επίσης, έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε startups επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας και στην καινοτομία.

  1. Το γεγονός ότι η Ήπειρος βρίσκεται τελευταία σε ότι αφορά την ανάπτυξη δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη υποδομών αλλά και στην απουσία συνεργασίας μεταξύ φορέων αιρετών και μη σε όλα τα επίπεδα. Πως βλέπετε ότι μπορεί να ξεπεραστεί το πρόβλημα αυτό.

Η Ήπειρος είναι η φτωχότερη Περιφέρεια της χώρας και η τέταρτη φτωχότερη στην Ευρώπη. Και ασφαλώς υπάρχουν ευθύνες γι’ αυτό, πολιτικές ευθύνες, ευθύνες ιεράρχησης, ευθύνες μη διεκδίκησης, ευθύνες που αναλογούν σε όσους διαχρονικά διοίκησαν αυτόν τον τόπο.

Η Ήπειρος, ομολογουμένως, δεν είναι μια εύκολη Περιφέρεια. Είναι μια γεωγραφικά απομονωμένη περιοχή, με μεγάλο ορεινό όγκο και  με υψηλά ποσοστά μετανάστευσης, είτε προς το εσωτερικό είτε προς το εξωτερικό. Ταυτόχρονα είναι όμως κι ένας τόπος με πάρα πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Με παράκτια ζώνη, όπου αναπτύσσονται και τουριστικές δραστηριότητες και η αλιεία.  Με ορεινό όγκο με πολλούς παραδοσιακούς οικισμούς αλλά και κτηνοτροφικές μονάδες. Με ζώνη γεωργικής γης με δυνατότητα υψηλής απόδοσης. Με σπάνια χλωρίδα και πανίδα, προστατευόμενες περιοχές, ποτάμια και αισθητικά δάση. Με πλούσια ιστορία και παράδοση.

Παρά τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, δεν υπήρξε ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός, στον οποίον να εμπλεκόταν οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς (Υπουργεία, Αυτοδιοίκηση Α΄ και Β΄ Βαθμού) και οι τοπικοί φορείς (Πανεπιστήμιο, ΤΕΙ, ΤΕΕ, Οικονομικά Επιμελητήρια, Ενώσεις Γεωργικών Συνεταιρισμών κ.λ.π.).

Επίσης, κανείς απ’ τους «ιθύνοντες» δεν έδινε ουσιαστικό ρόλο και σημασία στην τοπική κοινωνία η οποία είχε αντικειμενική δυσκολία στο να έχει ενιαία δημόσια έκφραση. Εμείς βρισκόμαστε στον αντίποδα αυτής της πρακτικής. Τόσο οι φορείς, όσο και τα μεμονωμένα πρόσωπα πρέπει να εκφράζονται δημιουργικά μέσω των θεσμών.  Η «Ήπειρος Ανατροπής» συμπορεύεται με όλες αυτές τις κοινωνικές δυνάμεις και επιχειρεί να ανατρέψει  το σημερινό πολιτικό σκηνικό. Αφενός, δεν θα επιτρέψουμε να ζήσει η κοινωνία τη μοιραία επανάληψη του παλαιού και αφετέρου θα αποτελέσουμε το μοχλό για την δημιουργία ενός εναλλακτικού, δημοκρατικού, αποτελεσματικού μοντέλου για τη διοίκηση και την ανάπτυξη της Περιφέρειας.

  1. Τρένο και φυσικό αέριο δύο σημαντικά έργα που απουσιάζουν αλλά θα ήταν μοχλοί ανάπτυξης για την περιοχή. Υπάρχει στο πρόγραμμα σας ως ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ως Περιφερειακή παράταξη δέσμευση ότι αυτά θα προωθηθούν;

Μέχρι σήμερα υπήρξε απουσία χάραξης στρατηγικών μακράς πνοής, αναπτυξιακών επιλογών με άξονα τη βιωσιμότητα, αλλά και πολιτικών για την ένταξή της Περιφέρειας  στον ευρύτερο Βαλκανικό και Αδριατικό της περίγυρο.

Σ’ αυτή την κατεύθυνση, και στην κατεύθυνση της μείωσης του κόστους μεταφοράς των προϊόντων, ιδιαίτερα σημαντική είναι η σιδηροδρομική σύνδεση με άλλες Περιφέρειες. Ειδικά για την διασύνδεση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας το υπόβαθρο υπάρχει, καθώς το 2004 οι γραμμές Καλαμπάκα – Ιωάννινα – Ηγουμενίτσα και Καλαμπάκα – Κοζάνη είχαν ενταχθεί στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών και ανήκουν στον άξονα του διατοπικού διαδρόμου του Ιονίου και της Αδριατικής. Η σύνδεση της Ηπείρου με τον φυσικό αγωγό ΤΑΡ είναι ένα σημαντικό θέμα, καθώς αφορά τόσο τους πολίτες όσο και τις επιχειρήσεις της Ηπείρου. Είδαμε, τον χειμώνα, την πόλη των Ιωαννίνων να «πνίγεται» κυριολεκτικά στην αιθαλομίχλη, αποτέλεσμα της αύξησης του  ειδικού φόρου στο πετρέλαιο. Είναι σημαντικό για την ισόρροπη ανάπτυξη της Ηπείρου, της φτωχότερης Περιφέρειας της Ελλάδας, σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα, αλλά και την παραγωγική ανασυγκρότηση της Περιφέρειας η πρόσβαση στο φυσικό αέριο.  Με σεβασμό πάντα στο περιβάλλον και την προστασία του.

  1. Από τους πολιτικούς σας αντιπάλους έχετε κατηγορηθεί για το γεγονός ότι ενώ είστε υποψήφια Περιφερειάρχης, εντούτοις παραμένετε και βουλευτής. Πως απαντάτε;

Στις εκλογές του 2012 ο Αρτινός λαός με επέλεξε, με την ψήφο του, να τον εκπροσωπώ στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Και προσπαθώ καθημερινά να είμαι όσο πιο αποτελεσματική γίνεται, ώστε να ανταποκριθώ και να δικαιώσω αυτή του την επιλογή. Αυτή την εντολή του Αρτινού λαού, όπως και όλες τις αιρετές θέσεις, προσωπικά, την θεωρώ τιμή και ευθύνη. Έτσι αντιλαμβάνομαι την βουλευτική ιδιότητα και όχι σαν διορισμό, σαν κατάληψη μιας θέσης. Η επιλογή του κόμματός μου, του ΣΥΡΙΖΑ, να τεθώ επικεφαλής της προσπάθειας για τη διεκδίκηση της Περιφέρειας Ηπείρου, δεν θεωρώ πως έρχεται σε αντίθεση με την βουλευτική μου ιδιότητα. Έχω λοιπόν ανταποκριθεί με πληρότητα, ως και σήμερα, στα καθήκοντα της Βουλευτού του Νομού Άρτας και αυτό σκοπεύω να κάνω, με περισσότερο κόπο είναι η αλήθεια, και κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου των Περιφερειακών εκλογών της 18ης και 25ης Μαΐου. Μετά τη νίκη μας στις Περιφερειακές εκλογές, είναι αυτονόητο πως θα παραιτηθώ από το βουλευτικό αξίωμα, μιας και ο λαός της Ηπείρου θα μου έχει δώσει την εντολή να είμαι η Περιφερειάρχης του.

  1. Η παράταξη του κ. Ζάψα έχει δηλώσει πως σε περίπτωση που στον δεύτερο γύρο των εκλογών βρεθείτε εσείς αντιμέτωπη με τον κ. Καχριμάνη τότε θα σας στηρίξει. Ισχύει το ίδιο και για εσάς;

Θα ήθελα, πραγματικά, να θεωρήσω πως η δήλωση του ανθυποψηφίου Γιώργου Ζάψα δεν αφορά αποκλειστικά το πρόσωπό μου, αλλά σηματοδοτεί αποδοχή του προγράμματος και των θέσεων του συνδυασμού μας, στήριξη της πολιτικής μας πρότασης για την Ήπειρο.

Επειδή όμως η «Συμμαχία Ηπειρωτών» δεν είναι μια νέα αυτοδιοικητική παράταξη αλλά προέκυψε από την «…οριστικοποίηση της συνεργασίας των παρατάξεων Ήπειρος Τόπος Να Ζεις και Ήπειρος των Οριζόντων… ”,  σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε στα τέλη του Φλεβάρη η Περιφερειακή Οργάνωση του ΠΑΣΟΚ στην Ήπειρο, και είναι σε όλους μας επώδυνα γνωστό πως το ΠΑΣΟΚ συγκυβερνά με τη ΝΔ την χώρα μας, έχω βάσιμους λόγους να  εκτιμώ πως η παραπάνω δήλωση του κου Ζάψα, για την οποία και ειλικρινά τον ευχαριστώ, απηχεί πιο πολύ την δική του άποψη και όχι το σύνολο της παράταξής του.

Κι αυτό δεν το ισχυρίζομαι για να υποτιμήσω τη σημασία και το ρόλο των προσώπων, ως φορέων πολιτικών απόψεων, αλλά επειδή, απ’ την δική μας πλευρά, είναι σαφώς καθορισμένο και δημόσια διατυπωμένο το διακύβευμα των επόμενων Περιφερειακών Εκλογών. Το ανέφερα και στην τοποθέτησή μου την Δευτέρα στα Λιθαρίτσια.

Η αυτοδιοίκηση ασφυκτιά απ’ την κυβερνητική πολιτική, ο ζωτικός της χώρος μειώνεται συνεχώς, επομένως η αναγκαιότητα της ανατροπής των πολιτικών που μας οδήγησαν σ’ αυτή την κατάσταση είναι εμφανής και επιτακτική. Γι’ αυτό και οι ερχόμενες Περιφερειακές εκλογές συνδέονται με τον κεντρικό στόχο του ΣΥΡΙΖΑ για την ανατροπή της κυβέρνησης.

Θα είναι λοιπόν, εκτιμώ, κάτι παραπάνω από παράξενο να στηριχθούμε από το ΠΑΣΟΚ σ’ αυτή μας την προσπάθεια.

Τέλος, θέλω να σημειώσω κάτι, που σας είναι φυσικά γνωστό, αλλά έχει τη σημασία του κάθε φορά που διατυπώνεται. Για τη δική μας πολιτική αντίληψη, το συλλογικό αποτελεί δομικό στοιχείο λειτουργίας. Επομένως η όποια στάση μας για το δεύτερο γύρο των εκλογών δεν θα μπορούσε να αποτελεί προσωπική επιλογή, αλλά συλλογική απόφαση της παράταξής μας, στα πλαίσια εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος της 18ης Μαΐου. Σε κάθε περίπτωση, εκείνη την εβδομάδα, απ’ τις 18 μέχρι τις 25 του Μάη, αυτό που θα απασχολεί την παράταξή μας θα είναι η όσο το δυνατόν καλύτερη οργάνωση της τελικής μάχης, ώστε το βράδυ της Κυριακής η Περιφέρεια Ηπείρου να αλλάξει σελίδα και ο τόπος μας να γίνει ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ.

  1. Η απουσία διεκδίκησης και άσκησης πίεσης στην κεντρική εξουσία είναι μια ακόμη αιτία των δινών της Ηπείρου. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στις κομματικές επιλογές που κλήθηκαν να ασκήσουν εξουσία σε τοπικό επίπεδο. Εσείς ως μια καθαρά πολιτική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ, θα διεκδικείτε για την Ήπειρο ακόμα κι αν στην κυβέρνηση βρεθεί το κόμμα σας;

Συμφωνώ πολύ με την ερμηνεία του προβλήματος, που περιγράφετε στην ερώτησή σας. Η διαφορά όμως του πολιτικού μας χώρου με όσα αναφέρετε είναι η διαφορετική πολιτική αντίληψη της αριστεράς για την αυτοδιοίκηση. Για εμάς, η αυτοδιοίκηση και η κεντρική πολιτική σκηνή είναι αλληλοτροφοδοτούμενα δοχεία, κυρίως όμως απ’ το πρώτο προς το δεύτερο. Επειδή η αυτοδιοίκηση είναι συνυφασμένη με την πολιτική ουσία της αριστεράς. Για την δική μας αντίληψη η αυτοδιοίκηση δεν είναι ιμάντας μεταβίβασης στην Περιφέρεια των πολιτικών που εφαρμόζονται σε κεντρικό επίπεδο. Για εμάς η αυτοδιοίκηση αποτελεί τον εγγύτερο θεσμό στις τοπικές κοινωνίες και  από τη φύση της προσφέρεται για αναγνώριση και κάλυψη αναγκών, για πλατιές κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες σε προγραμματική βάση, για την κοινωνική γείωση της πολιτικής μας. Εμείς έχουμε μάθει να συμπορευόμαστε με τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους και όχι με τα εκάστοτε συμφέροντα.

Σε μεγάλο βαθμό, ως σήμερα, η αυτοδιοίκηση λειτουργεί  ως «ετεροδιοίκηση» όπως πολύ χαρακτηριστικά έχει πει ο Μανώλης Γλέζος.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έλλειψη οποιασδήποτε αντίδρασης στον νεοφιλελεύθερης έμπνευσης «Καλλικράτη». Μεταβίβαζε αρμοδιότητες η κεντρική διοίκηση στην τοπική αυτοδιοίκηση, χωρίς την αντίστοιχη μεταφορά πόρων, και οι αιρετοί Α’ και Β΄ Βαθμού κώφευαν. Κώφευαν γιατί λειτουργούσαν περισσότερο  ως κομματικοί εντεταλμένοι παρά ως εκλεγμένοι από τις τοπικές κοινωνίες. Αντίστοιχη πρακτική είδαμε και στο θέμα των απολύσεων και της ιδιωτικοποίησης βασικών αγαθών. Είναι προφανές ότι δεν αντέδρασαν, όχι μόνο για να μην αντιτεθούν στις κομματικές κοιτίδες τους, αλλά γιατί αυτή είναι η πολιτική που πρεσβεύουν και υποστηρίζουν. Σημασία, λοιπόν, δεν έχει μόνο αν ασκείς πίεση αλλά και πώς, προς ποια κατεύθυνση την ασκείς.

Για όλους τους παραπάνω λόγους, απαραίτητη είναι η ανάδειξη των ευθυνών της πλειονότητας των Περιφερειακών Αρχόντων που είτε συνέβαλαν, είτε συναίνεσαν, είτε ανέχτηκαν την πολιτική που μετέτρεψε την αυτοδιοίκηση στη σημερινή κατάσταση.

Τη σημερινή πολιτική που κατέστησε τις περιφερειακές Αρχές μορφώματα «κατ’ εικόνα και ομοίωση» των χρεοκοπημένων κυβερνήσεων που είχαν και συνεχίζουν να έχουν για στήριγμα όχι το λαό και την κοινωνία, αλλά τις πελατειακές σχέσεις, την αδιαφάνεια, την οικονομική διαπλοκή, την ευνοιοκρατία και την ουσιαστική αδιαφορία για τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας.